سه شنبه 15 جوزا 1397 (05 جون 2018)
ششمین میزگرد فن و حرفه و کاریابی توسط موسسه حمایت پایدار در افغانستان “اوسا”، موسسه بین المللی هلپ جرمنی و در هماهنگی با ریاست کار، امور اجتماعی، شهداء و معلولین ولایت هرات در سالون کنفرانس های کوپراتیف خدماتی-اقتصادی بانوان در روز سه شنبه 15 جوزا 1397 مطابق با 05 جون 2018 در ولایت هرات برگزار گردید.
روسا و نمایندگان ریاست کار و امور اجتماعی ولایت هرات، اتحادیه ملی پیشه وران، انستیتوت زراعت هرات، شورای متخصصان ولایت هرات، کوپراتیف خدماتی-اقتصادی بانوان، اساتید دانشگاه اقتصاد، مرکز خدمات کاریابی هرات، موسسات WFP،Help ، OSAA،CRDSA ، PIN، GP،AVI ،DRC ،HPS ، نهادهای جامعه مدنی و تعدادی از محصلین دانشگاه هرات درین جلسه اشتراک نموده بودند.
اجنداء ششمین میزگرد فن و حرفه و کاریابی را ارائه گزارش از نحوه اجرای تحقیقات سالانه پیرامون حرفه های بازاردار، نتایج این تحقیقات و جمع آوری نظرات و پیشنهادات برای اجرای هرچه بهتر و جامع تر تحقیق سال جاری تشکیل میداد.
طی دو سال گذشته، بمنظور شناسائی حرفه های بازاردار و حرفه های با ظرفیت بالقوه رشد و نیز برای بهبود روند ارایه آموزش های فن و حرفه و کاریابی در مراکز فنی و حرفوی، دو تحقیق سالانه توسط موسسه هلپ جرمنی و موسسه حمایت پایدار در افغانستان “اوسا” در همکاری با ریاست کار و امور اجتماعی در ولایت هرات انجام یافته است. دو موسسه فوق الذکر در کنار ریاست کار ولایت هرات و سایر موسسات فعال در زمینه فن و حرفه توانسته اند با استفاده ازین تحقیقات و نتایج آن برنامه های آموزش فن و حرفه خود را در مطابقت با نیاز بازار تطبیق نمایند.
ابتداء آقای مسعود امینی، کارمند موسسه اوسا، حضور اشتراک کنندگان را به این میزگرد خیر مقدم عرض نمود و مروری بر اهداف و نتایج میزگرد قبلی داشت. وی گفت در میزگرد گذشته بحث پیرامون جمع آوری نظرات، پیشنهادات و توصیه های نهادها و سکتورهای مختلف اعم از نهادهای دولتی، سکتور خصوصی، نهادهای جامعه مدنی و نمایندگان اتحادیه ها و اصناف در ولایت هرات بمنظور انتقال و طرح نمودن در کنفرانس ملی کار داشتیم. نظرات و پیشنهادات در مورد چگونگی ایجاد اشتغال در سکتورهای مختلف و نقش دولت در آماده نمودن بستر مناسب، اشتغالزایی، انکشاف سرمایه بشری، افزایش مشارکت زنان، ایجاد مناطق ویژه اقتصادی، اشتغال برای عودت کنندگان و بیجاشدگان داخلی، ایجاد شغل در سکتور زراعت، انکشاف دهات، صنایع و تجارت، سکتور معدن و ساختمانی و سکتور ترانسپورت مطرح و یادداشت گردیدند.
سپس آقای ذبیح الله منیب (طاهری)، رئیس کشوری موسسه هلپ جرمنی در افغانستان، که از جمله مهمانان دعوت شده زون غرب به کنفرانس ملی کار در کابل بود، پیرامون اشتراک در کنفرانس ملی کار و مباحث بحث شده درین کنفرانس مطالبی را برای اشتراک کنندگان بیان نمود. وی گفت: “این کنفرانس از تاریخ 29 اپریل الی 01 می سال 2018 در کابل برگزار گردید و فرصتی برای بروز فعالیت ها و تمرکز دولت در راستای فراهم آوری تسهیلات شغلی و مشخص سازی راهبرد ایجاد کار در افغانستان بود.”
در ادامه وی افزود: “در روز اول ما شاهد برگزاری نمایشگاه از محصولات وطنی و کاریابی بودیم که توسط وزارت کار و امور اجتماعی، شهداء و معلولین در باغ بابر کابل تدارک دیده شده بود.”
برنامه روز دوم و سوم کنفرانس در ارگ ریاست جمهوری توسط جلالتمآب داکتر عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه دولت جمهوری اسلامی افغانستان افتتاح گردید. برگزار کنندگان این کنفرانس، وزارت محترم کار و مشاوریت ارشد اقتصادی ریاست جمهوری بودند.
در ادامه، آقای طاهری سه هدف عمده “کنفرانس ملی کار” را قرار ذیل بیان نمود:
1 – مشخص سازی و پیشنهاد پالیسی های کاربردی در سطوح اقتصاد کوچک و کلان که منجر به کاریابی، افزایش درآمد خانواده های افغان و کاهش فقر گردد؛
2 – ترویج و تشویق پروژه های کارگر محور به منظور افزایش فرصت های شغلی؛
3 – ترویج و تشویق شراکت های کاری که پاسخگو و راه حلی باشد برای انکشاف منابع بشری و برطرف نمودن نیاز بازار کار؛
وی همچنان پیرامون ساختار تشکیل 9 پنل در این کنفرانس و موضوعات مطرح شده در هر یک ازین پنل ها صحبت نمود. وی افزود هدف از تشکیل این پنل ها مشخص نمودن برنامه های دراز مدت دولت در حوزه های مختلف بوده است.
پنل اول: استراتیژی های دارای اولویت اقتصادی کلان، اقدامات عملی در خصوص ایجاد شغل؛
پنل دوم: همکاری های اقتصادی منطقه ای و اشتغال زایی؛
پنل سوم: انکشاف سرمایه بشری و اشتغال زایی؛
پنل چهارم: بلند بردن سطح مشارکت زنان در بازار نیروی کار؛
پنل پنجم: دیدگاه های مختلف پیرامون اشتغال زایی (اشتغال برای عودت کنندگان و بیجا شدگان داخلی) افزایش مشارکت اجتماعی مناطق ویژه اقتصادی و اشتغال؛
پنل ششم: ایجاد شغل در سکتور زراعت و انکشاف و دهات؛
پنل هفتم: ایجاد شغل در صنایع و تجارت (افزایش سهم سکتور خصوصی در اشتغال زایی)؛
پنل هشتم: سکتور معدن و ساختمانی (رشد و اشتغال)؛
پنل نهم: سکتور ترانسپورتی و اشتغال زایی.
همچنان در این کنفرانس 28 تفاهم نامه همکاری میان وزارت کار و سایر وزارت خانه ها و ریاست ها در کابل به امضاء رسید.
در اخیر آقای منیب (طاهری) با ارایه اعداد و ارقام حاصله ازین کنفرانس پیرامون نرخ بیکاری صحبت های خود را خاتمه بخشید: از 34 میلیون کل نفوس افغانستان 15 میلیون واجد شرایط کار هستند که 8.5 مشغول کار اند. 24% یا 2 میلیون بیکارند که در زمستان آمار بیکاری به 34% می رسد.
همچنان، در 4 سال آینده در افغانستان 3.5 میلیون نفر به افراد واجد شرایط کار اضافه می شود. طبق تحقیق وزارت کار بطور اوسط 140،000 افغانی بودجه لازم است تا یک فرد کار و بار شخصی و کوچک خود را به راه اندازد و تاکید مقامات دولتی بر متعهد شدن برای ایجاد کار و فراهم آوری تسهیلات شغلی بود.
در ادامه این نشست، آقای سید عبدالتواب حسینی، مسوول مرکز خدمات کاریابی موسسه “اوسا”، خلاصه ای از تحقیقاتی که در دو سال گذشته انجام یافته بود را مشرح چنین توضیح داد:
این تحقیقات پیرامون حرفه های بازاردار توسط موسسه اوسا و موسسه بین المللی هلپ در همکاری و مشارکت با ریاست محترم کار و امور اجتماعی، شهداء و معلولین ولایت هرات، دانشکده اقتصاد دانشگاه هرات در سال های 2016 و 2017 انجام شده است.
هدف تحقیق سال 2016
هدف از اجرای تحقیق سال 2016، کسب معلومات قابل استناد در مورد حرفه های بازاردار و اطلاعات مربوط به آن در ولایت هرات میباشد. تمرکز اصلی این تحقیق دانستن سطح اشباع حرفه ها نسبت به نفوس شهر هرات بمنظور تشخیص سطح نیازمندی به آموزش حرفه های جدید در مراکز فن و حرفه بود.
مجموعا به تعداد 350 نفر از طریق پرسشنامه و مصاحبه مورد تحقیق قرار گرفتند.
یافته های تحقیق:
در ختم این تحقیق، ما توانستیم تا حرفه های موجود در بازار هرات را به دسته های ذیل تقسیم نماییم:
- حرفه های بازار دار؛
- حرفه های نیمه بازاردار؛
- حرفه های با ظرفیت بالقوه رشد؛
- حرفه های اشباع شده؛
نتیجه گیری تحقیق:
از مجموع تقریبا 66 حرفه موجود در بازار هرات، 36 حرفه شامل این تحقیق میدانی گردیده بود. یافته های تحقیق نشان میداد که 10 حرفه (27.7%) از آنها با اخذ نمرات بین (78.2 – 93%) به دلایل کمبود افراد متخصص، بالا بودن درصد تقاضا نسبت به عرضه محصولات ، خدمات و افزایش روز افزون شمار مصرف کنندگان، در درجه اول بازاردار بودن قرار داشتند. نتیجه اینکه فارغان بیشتر از این حرفه ها با اوسط (89.12) قابلیت جذب در بازار کار را دارا بودند.
از طرفی به تعداد 10 حرفه (27.7%) بین نمرات (75 – 54%) را اخذ و بدلیل تساوی نسبی عرضه و تقاضا به درجه دوم، نیمه بازاردار قرار گرفته بود. لذا چنین استنباط میشد که به آموزش افراد بیشتر در این حرفه نیازی مبرم احساس نمی گردد.
در دسته سوم حرفه هایی که با ظرفیت بالقوه رشد در بازار هرات برخوردار بودند قرار گرفته بود. 5 حرفه (13.85%) بین نمرات (56 – 50%) اخذ نمود و به این مفهوم بود که هنوز این حرفه ها جایگاه خود را در بازار هرات نیافته اند و کمتر نیاز به این حرفه ها احساس میگردد اما در آینده میتواند از جمله حرفه های متوسط و عالی قرار بگیرد.
هدف تحقیق سال 2017
هدف از اجرای تحقیق سال 2017، کسب معلومات قابل استناد در مورد حرفه های بازاردار و اطلاعات مربوط به آن در سطح شهر و ولسوالی های همجوار شهر هرات (کرخ، انجیل، گذره و زنده جان) بوده است. تمرکز اصلی این تحقیق دانستن سطح اشباع حرفه ها نسبت به نفوس شهر هرات بمنظور تشخیص سطح نیازمندی به آموزش حرفه های جدید در مراکز فن و حرفه و مراکز آموزشی (فن و حرفه) سیّار بود.
یافته های تحقیق 2017
یافته های تحقیق در سطح شهر
با اجرای این تحقیق، توانستیم تا حرفه های مطالعه شده و موجود در بازار شهر هرات را به دسته های زیر تقسیم کنیم:
حرفه های فنی
حرفه های صنعتی
حرفه های سنتی
حرفه های تعلیمی
یافته های تحقیق در سطح ولسوالی ها
قابل یاد آوری است که یافته های تحقیق در سطح چهار ولسوالی متذکره به صورت عمومی بدست آمده است.
پیشنهادات تحقیق
- حمایت و رفع مشکلات شاگردان پس از فراغت؛
- انتخاب مستفدین با انگیزه و واجد شرایط؛
- عدم انتخاب متعلمین و محصلین برای صنوف آموزشی؛
- انجام تحقیقات منظم سالانه.
در اخیر وی افزود که با کمک این تحقیقات نتیجه راه اندازی برنامه های فن و حرفه مفید و موثر تمام خواهد شد.
سپس آقای زمری دانش، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه هرات که بعنوان مشاور در تیم تحقیق سال 2018 همکار خواهد بود، در مورد چگونگی تحقیق جدید، اهداف و بررسی حرفه های بازاردار صحبت نمود. وی گفت: “امروزه در افغانستان بیشتر کارها و پروژه هایی که صورت می گیرد بر اساس تحقیق انجام نمی پذیرد و نا آشنایی از بازار باعث می شود، کار ناموفق به پایان برسد. اگر پیرامون هر موضوع نخست تحقیق صورت گیرد، پروژه می تواند به موفقیت برسد.”
در ادامه وی افزود: “ما شاهد هستیم که کارجویان مهارت های مورد نیاز بازار کار را ندارند و با اجرای همچون تحقیقاتی نیاز بازار شناسایی شده و مطابق به نیاز بازار آموزش های فنی و حرفوی ارایه خواهد گردید. نیروی کار باید در مورد حرفه های جدید مورد نیاز بازار آگاهی حاصل کنند و ما باید برای حرفه های جدید و نیاز بازار برنامه ریزی کنیم.” آقای دانش علاوه نمود که حرفه هایی وجود دارند که به مرحله اشباع رسیده اند و نیاز به سرمایه گذاری و آموزش بیشتر ندارند. در اجرای تحقیق امسال تلاش ما این خواهد بود تا تمامی جوانب اجرای یک تحقیق استندرد را در نظر گرفته تا تحقیق جامع و کاملی را تهیه نماییم.”
نظریات و پیشنهادات شرکت کنندگان میزگرد جهت کامل شدن تحقیق سال 2018:
- تحقیق پیش روی باید کامل تر، پر محتوا تر و در جامعه آماری وسیع تری در سطوح شهر و ولسوالی ها انجام شود؛
- شناسایی نیازمندی های پروژه های ملی در آینده و تطبیق آموزش های فن و حرفه مطابق به نیاز این پروژه ها؛
- افزایش تمرکز در بخش های تکنالوژی که باعث اشتغال زایی روز افزون گردیده و در نتیجه باعث رشد اقتصادی در کشور میشود؛
- توجه خاص به صنعت زراعت چرا که در حدود 60% از کل افغان های شاغل درین صنعت مصروفیت کاری دارند؛
- تحقیق امسال باید ولسوالی های بیشتری را تحت پوشش قرار دهد چرا که روستانشینان برای نگهداری و پروسس مواد غذایی مشکلات زیادی دارند و نیاز مبرم برای آموزش های مسلکی و حرفوی دارند؛
- ارایه آموزش های فنی و حرفوی عملی و کاربردی مطابق به نیاز بازار کار؛
- آگاهی دهی در قسمت اجرای تحقیقات سالانه بمنظور تشریک مساعی و دریافت نظرات و پیشنهادات سازنده در تطبیق تحقیق؛
- توجه خاص به تجارت های خانگی به منظور رشد و پویایی محصولات خانگی؛
- تشریک مساعی ادارات دولتی، موسسات همکار و سایر ذینفعان در اجرای تحقیق سال روان؛
- شامل سازی بحث چگونگی جایگزین نمودن کارگران ماهر خارجی با کارگران آموزش دیده و ماهر افغان؛
در اخیر آقای عبدالقیوم افغان، رییس اداره کار و امور اجتماعی ولایت هرات، موضوعات مطرح شده را جمع بندی و نتیجه گیری نمود. وی گفت که نظرات و پیشنهادات شرکت کنندگان برای تحقیق جدید مفید و موثر تمام خواهد شد. وی همچنان افزود تطبیق پروژه مطابق با تحقیق و سروی بازار نتیجه خوب و مطلوبی به بار خواهد آورد. آقای افغان با اعلان حمایت از اجرای تحقیق سال روان، از تمامی موسسات، ارگان های دولتی، دانشگاه ها و نهادهای جامعه مدنی تقاضا نمود تا در زمینه اجرای این تحقیق همکاری نموده و باعث پربارتر شدن نتایج این تحقیق شوند.
وی در ادامه افزود که ما تلاش خواهیم کرد تا برنامه هایی روی دست بگیریم تا افراد بیشتری مهارت کسب کنند و صاحب کسب و کار گردند. اگر کیفیت کار بالا برود و جنس خوب تولید شود باعث افزایش میزان کاریابی خواهد شد. وی از تک تک اشتراک کنندگان خواهش نمود تا به مشکلات کمبود اشتغال، فقر و بیکاری توجه خاص داشته و در تطبیق برنامه های ریاست کار درین زمینه همکاری همه جانبه داشته باشند.
در اخیر وی علاوه نمود که نباید بخاطر ناامنی و جنگ از تطبیق پروژه های انکشافی و دراز مدت ناامید شد و ایجاد شغل میتواند خیلی از معضله های موجود در افغانستان را حل کند.
این محفل با ختم دعاییه به پایان رسید.
منبع: مدیریت پروژه های موسسه اوسا